فرهنگ تویوتا - قسمت دوم



در قسمت قبل با اصول و ارکان فرهنگ تویوتا آشنا شدید. در این قسمت،  مدل سیستم تولید تویوتا که همان مدل فرهنگ تویوتا است را تشریح می کنم.

 

نمودار فوق مدل فرهنگ تویوتا و مؤلفه های آنرا را نشان می دهد. علت معرفی سیستم تولید تویوتا با عنوان فرهنگ تویوتا اینست که روی مؤلفه های این مدل آنقدر کارشده و نسل به نسل انتقال و ارتقاء یافته است که اکنون تبدیل به بنیان های اعتقادی کارکنان تویوتا شده است. 

 

طبق نمودار، استانداردسازی، مجسم سازی، پایدار سازی و به هنگام بودن زیرساخت های فرهنگ هستند. ستون های فرهنگ تویوتا را مسائل شناسایی شده و مسائل حل شده تشکیل میدهند. در نهایت، جریان های ارزش محصول و افراد و همچنین اعتماد متقابل ماهیت درونی یا قلب فرهنگ تویوتا هستند.

در این قسمت به شرح زیرساخت ها میپردازم و بقیه موارد را در قسمت بعد ارائه خواهم کرد.

1 - استانداردسازی 

یک تعریف ساده و ملموس از استانداردسازی عبارت است از تعیین بایدها و نباید ها، گاهی اوقات نیز تعیین کننده حداقل ها یا حداکثر ها. منظور از استانداردسازی ، استفاده از روش های تکراری و ثابت ، زمان بندی منظم تولید ، و خروجی های منظم است . فرض کنید مدیران شرکت پس از بررسی یکی از ایستگاه های خط تولید،  به این نتیجه می رسند که برای انجام کار روی هر قطعه در این ایستگاه،  بین ۲۵ الی ۳۲ دقیقه زمان لازم است. پس از بهبود دادن فرآیند و رفع برخی از مشکلات ایستگاه،  زمان استاندارد کار در این ایستگاه را ۲۵ دقیقه تعیین می کنند،  یعنی هر قطعه باید ظرف حداکثر ۲۵ دقیقه، به ایستگاه بعدی برسد. علت اینکه استانداردسازی در پایین ترین قسمت زیرساخت قرار گرفته است نیز همین است. اگر شرکت را به شکل یک خودرو در حال حرکت در یک سربالایی تصور کنیم،  استانداردسازی مشابه سنگی است که در هنگام توقف خودرو در سربالایی زیر چرخ آن قرار می دهیم. از طرف دیگر،  اگر مدیران برای استانداردسازی از نظرات کارکنان شرکت استفاده کنند،  می توانند دانش ضمنی و نهفته افراد را بدست آورده و پس از اثر دادن آن در استانداردهای تعیین شده، این دانش را به تمام کارکنان شرکت انتقال دهند. نکته مهم در استانداردسازی این است که،  هر چه شرکت در ادامه کار بتواند فراتر از استانداردهای عمل کند، باید استاندارد ها را نیز ارتقاء دهد. اگر به مثال خودرو و سنگ باز گردیم،  هر چه خودرو در سربالایی بیشتر به جلو حرکت کرد، باید متناسب با آن سنگ را نیز حرکت داد،  تا هنگام توقف،  مانع از حرکت خودرو به عقب شود.

۲ - مجسم سازی 

یکی از مشکلات مشترک سازمان ها این است که،  دانش بسیار عظیمی در سازمان تولید می شود اما بدلیل ضعف کانال های ارتباطی، به خوبی در سازمان منتشر نمی گردد. در تولید ناب،  مجسم سازی راهی است برای نفوذ دانش و اطلاعات درون سازمان و در واقع یک راه ارتباطی به شمار می رود. در این روش برای هر اقدامی از جمله طراحی یک محصول،  یا استراتژی یک شرکت یا مسائل آن یا مواردی که می توان آن را بهبود داد و.... شکل دهی می گردند به نوعی که همه با دیدن این شکل به هدف و دلایل ایجاد آن پی ببرند. به عنوان مثال،  برنامه تولید جدیدی تدوین شده است،  این برنامه برای ارائه به هیئت مدیره باید به صورت یک شکل درآید. در این صورت،  هر کس می تواند به آسانی با آن ارتباط برقرار نموده و سپس نظرات خود را بیان کرده و در برنامه ریزی مشارکت کند. این کار باعث می شود که مسائل سریعتر و صحیح تر حل شده،  هماهنگی بیشتر شده و حجم کار به طور عادلانه تری تقسیم شود. علاوه بر آن کارکنان بهتر می توانند مسائل و اهداف شرکت را درک نموده و با آنها ارتباط برقرار کنند. 

۳ - تثبیت یا پایدار سازی 

هدف از این مورد،  پیش بینی و در دسترس قرار دادن نیروی کار،  ماشین آلات،  مواد اولیه وروشهای مورد نیاز است می باشد که اصطلاحا به آنها 4Ms گفته می شود. در واقع تویوتا تلاش می کند همواره یک فرآیند ثابت و، سازگار و قابل پیش‌بینی داشته باشد. برای سنجش پایداری یک سیستم باید سوالات زیر را در نظر گرفت :

* آیا کارکنان آموزش دیده که مسئولیت رسیدگی به فرآیندای جاری را بپذیرند،  به تعداد کافی در اختیار دارید؟ 

* آیا زمان uptime ( زمانی که یک ماشین می تواند بدون هیچ وقفه ای به کار خود ادامه دهد) ماشین آلات شما پاسخگوی نیاز های مشتریا. هست؟

* آیا مواد اولیه دریافتی شما جوابگوی نیاز روزانه تولید شما می باشد؟ 

*آیا روش های کار تعریف شده،  مثل دستورالعمل های اساسی کار، تعاریف و یا استاندارد های کار در اختیار دارید؟ 

پاسخ به این سوالات و اجرای آنها، قابلیت پیش بینی و آمادگی سازمان را بسیار بالا می برد.

۴ - به هنگام بودن 

همان طور که ازاسمش پیداست،  به معنی در زمان درست انجام شدن فعالیت ها است. در این سیستم تولید مشتری حرف اول را میزند پس از آن فروشنده و در نهایت تولید کننده عمل میکند. در واقع تولید کننده همان چیزی را می سازد که مصرف کننده نیاز دارد. در jit تولید کننده اصلی، تنها ساخت قطعات مهم و مونتاژ نهایی را برعهده دارد و بقیه نیاز های خود را از خارج از شرکت تامین میکند.از خصوصیات ویژه این سیستم تولید،  حذف هرگونه اتلاف و ضایعات اعم از مواد اولیه،  زمان،  پول، محصول بی کیفیت و... می باشد. زمانیکه یک شرکت برای مبنای نیاز مشتری تولید می کند،  به اندازه نیاز خود مواد اولیه تامین می کند و به  همان اندازه محصول تولید می کند و بدین ترتیب هزینه انبار داری که خود شامل هزینه های نگهداری کالا، استهلاک، اشغال فضا و... می باشد، حذف می شود.سیستم تولید بهنگام هر نوع هزینه ای را که ارزش افزوده ایجاد نکند، حذف خواهد کرد.

همچنین با استفاده از تکنیکهایی مثل Jidoka و kanban و.... کیفیت محصول به خوبی کنترل شده و ضایعات. درون فرآیند تولید نیز به حداقل می رسد.  

فرآیند های این سیستم کاملا استاندارد شده می باشد. افراد در دسته های کوچک و به صورت گروهی مشغول به کار می باشند،تامین کنندگان، مواد و قطعات را در دسته های کوچک و در زمان مشخص به شرکت تحویل داده و آمادگی هر گونه تغییر در زمان تحویل ،  حجم و نوع مواد را دارند. در این سیستم به علت موجودی ذخیره پایین، خرابی ماشین آلات باعث زیان شدید شرکت می شود،  در نتیجه تعمیر و نگهداری پیشگیرانه ماشین آلات یکی از ارکان  آن محسوب می گردد. 

انشاءالله در قسمت بعد بقیه مؤلفه های فرهنگ تویوتا شرح داده خواهد شد. 

 

پایان قسمت دوم.